Kameel versus Dromedaris
De dierkunde heeft voor beide kamelen verschillende namen:
- Camelus dromedarius = de kameel met 1 bult
- Camelus bactrianus = de kameel met 2 bulten
Het is dus duidelijk dat de dromedaris gewoon kameel is. Want we noemen de 2-bultigen toch ook niet ‘bactrianus’?
Oftewel, beide soorten heten kameel.
Ook in de diverse talen van Marokko t/m Azië wordt de dromedaris gewoon kameel genoemd, men kijkt je raar aan als je als Westerling aan komt zetten met ‘hoe heet jouw dromedaris’.
Voor ons is de camelus dromedarius dus gewoon KAMEEL.
De 1-bultige kameel is geschapen voor hete woestijnen en de 2-bultige kameel kom je in China en Mongolië tegen. Zij is geschapen voor de koude klimaten.
Daarom staat de 2-bultige ook lager op haar benen en heeft zij een lang-harigere vacht dan de 1-bultige kameel.
De 1-bultige kameel heeft ook een langere en smallere nek en hoofd dan de 2-bultige kameel.
Familie van de Kameelachtigen
Tot de familie van de Kameelachtigen horen de 1-bultige Kameel, de 2-bultige Kameel, de Alpaca, de Lama, de Vicuña en de Guanaco.
Kamelen zijn kuddedieren en herkauwers.
De Kameel, een Wonder van Adaptatie
Eeltpotigen
Kamelen behoren tot de eeltpotigen. Dat is niet voor niks, de eeltkussens beschermen hem tegen het warme zand. Als de Kameel zijn voeten op de grond zet spreiden de eeltkussens zich wat teveel zinken in het zand voorkomt.
De Kameel heeft twee tenen.
Bij het lopen beweegt de Kameel beide benen van één zijde tegelijk, dan pas de beide benen van de andere zijde.
Het is door deze sierlijke, golvende gang dat de Kameel bekend staat als:
Safinit as-Sahra – Het Schip van de Woestijn
En nee, men wordt niet zeeziek op een Kameel!
Eeltplaten
Naast de eeltkussens als voetzolen heeft de Kameel ook eeltplekken op de ellebogen en knieën om hem te beschermen tegen de ondergrond zoals het warme zand.
De meest bijzondere eeltplek is wel de grote eeltplaat die uitsteekt net onder zijn borst. Op deze eeltplaat zit en rust de Kameel zodat zijn verdere onderlichaam het hete zand niet raakt.
Heel bijzonder en symbolisch is dat de borst eeltplaat groeit in de vorm van een…Hart!
Ogen – Oren – Neus
Het zicht van een Kameel is beter dan van een mens, dit geldt ook voor hun reuk en gehoor.
De ogen van de Kameel hebben een extra binnenste ooglid, het oogvlies, en dubbele rijen wimpers met dikke wenkbrauwen om zo de ogen te beschermen tegen stof en zand(-stormen).
Kamelen oren staan rechtop en zijn klein, de binnenkant van de oren is fijn behaard om het zand en stof te filteren.
De neuspassages bij de Kameel zijn beschermd door grote gespierde neusvleugels die de Kameel naar believen kan sluiten bij hevige zandstormen.
Als de Kameel zijn neus samentrekt dan koelt de inkomende lucht en condenseert het vocht door de uitademing. Condenseren is het tegenovergestelde van verdampen.
Lippen & Mond
De bovenlip van de Kameel is gespleten, hierdoor is hij in staat om ook doornige takken te eten of juist om de doornen heen zijn weg te grazen naar bijvoorbeeld peulen.
Een volwassen Kameel heeft 34 scherpe tanden, de grote snij-hoektanden bij volwassen kamelenhengsten dienen daarnaast ook als wapen. De tanden van de Kameel groeien hun hele leven door. Om ze af te slijten knabbelt hij aan hard materiaal als botten en stukken hout.
Bijzonder is de binnenkant van de mond en wangen. De rose/lila-achtige papillae helpen de binnenkant van de wangen en mond te beschermen tegen doorntakken en werken samen met de tong en mondspieren om de vermaalde takken de goede richting uit te duwen.
Kamelen hebben doornige takken ook nodig voor de papillae, als zij te lang geen doornige takken eten doordat ze te lang op hooi leven dan kan een papil te lang worden en over een kies/tand gaan hangen waardoor ze moeite hebben met eten.
Bij mannelijke volwassen kamelen zit aan de binnenkant van de rechterwang ook de dullaa, als de kameel in bronst is zwelt deze op met lucht tot een rose bal wat naar buiten komt om vrouwtjes te imponeren of andere mannetjes af te schrikken.
Snoeiers van de Woestijn
De Kameel gaat ook zuinig om met de spaarzame begroeiing in de Woestijn: hij zal nooit een plant met wortel en al eten, in tegenstelling tot geiten die een struik kaal eten. De Kameel voedt zich ook met taaie, doornige, zoute en uitgedroogde planten die de meeste andere woestijndieren laten staan.
De Kameel heeft ook het vermogen om te profiteren van voedsel met een lage voedingswaarde.
Door zijn lange benen en lange hals kan de Kameel ook zijn voedsel halen van bomen.
De Bult
Veel mensen denken dat de bult bedoeld is voor wateropslag. Dit is niet zo. De bult is de opslag voor vet, wat bij lange en zware reizen of bij voedselschaarste en droogte omgezet wordt in energie en water. Het water verliest hij door de uitademing, die nodig is voor de verbranding van deze vetreserve.
Bij voedselschaarste onttrekt De Kameel dus energie uit de vetopslag in de bult. Een goed gevulde bult kan wel tot 40 kg wegen. Als hij de vetopslag van zijn bult nodig heeft slinkt de bult.
Een Kameel kan een kwart van zijn lichaamsgewicht verliezen zonder direct in levensgevaar te komen.
Ook beschermt de bult en het vet daar in de Kameel tegen hitte door warmte te absorberen.
Ingenieuze Vochthuishouding & Lichaamstemperatuur Regulatie
Het meest bijzondere is wel hoe de Kameel omgaat met zijn water-, vocht- & temperatuurhuishouding versus hitte, afkoeling en kou. Ook kan de Kameel uitdroging van het lichaam beter verdragen dan elk ander zoogdier.
Bij erge dorst kan de Kameel wel 100 ltr water drinken in 10 minuten. Zo’n hoeveelheid in korte tijd zou voor ieder ander zoogdier incl de mens fataal zijn, onze rode bloedcellen zouden knappen, maar door zijn unieke metabolisme kan De Kameel het aan omdat het water slechts mondjesmaat uit de maag en darmen naar de rest van zijn lichaam wordt doorgegeven. Bovendien kunnen de rode bloedcellen van de Kameel opzwellen tot twee en een half maal hun beginvolume zonder kapot te barsten.
- Zijn nieren resorberen een groot deel van het vocht, waardoor de urine zeer geconcentreerd is en ook de uitwerpselen bevatten nauwelijks vocht. Als een Kameel dreigt uit te drogen onttrekt hij nog meer vocht aan zijn mest dan normaal. Een koe bijvoorbeeld raakt wel 20 tot 40 ltr water per dag kwijt via de ontlasting, de kameel maar 2 ltr of minder.
De meeste zoogdieren verdragen geen brak of zout water maar de Kameel wel omdat de speciaal aangepaste nieren de zouten eruit halen en in de urine sterk concentreren.
Kamelen hebben daarnaast 8 x meer zout nodig dan enig ander zoogdier.
Een derde bijzondere aanpassing van de nieren is dat ureum, het afbraakproduct van eiwitten, in het lichaam vastgehouden kan worden. Met het speeksel komt het in de pens terecht, waar de pens flora het ureum weer gebruikt voor het aanmaken van eiwitten. - Ook kan zijn lichaamstemperatuur zo’n zeven graden Celsius variëren, van 34 tot 41 graden Celsius. Zijn lichaamstemperatuur kan dus zes tot zeven graden stijgen tot een temperatuur van zo’n 41 graden Celsius voordat zijn lichaam oververhit raakt en hij moet zweten om af te koelen. Geen enkel ander zoogdier kan dit.
Een dorstige kameel zal op een hete woestijn zomerdag hoogstens zes ltr water verdampen, afhankelijk van zijn inspanning. - Zelfs al verliest de Kameel een groot deel van zijn lichaamsgewicht aan vocht, dan nog blijven de organen goed functioneren. Zijn bloed bijvoorbeeld wordt niet snel stroperig omdat er bij uitdroging hooguit 10 procent vocht aan onttrokken wordt.
Zijn rode bloedcellen – die kleiner zijn dan bij de mens – blijven door hun ovale vorm makkelijk door de kleinere bloedvaten stromen. - Thermoregulatie: De zweetdruppels verdampen onder de vacht op de huid zelf en zorgen voor een optimale afkoeling. ’s Nachts kan de temperatuur van een kameel dalen tot 34 graden Celsius.
De viltlaag werkt zo goed dat er temperatuurverschillen van 30 graden gemeten worden tussen haarpunt en haarbasis. - Een kudde rustende kamelen zullen excessieve hitte voorkomen door dicht tegen elkaar te zitten: meerdere dieren naast elkaar ontvangen minder warmte dan wanneer ze apart zitten.
Je zult een kameel ook altijd met zijn gezicht en hoofd naar de zon toe zien zitten, hierdoor raken de zonnestralen alleen het smalste deel van hun lijf en is de warmteopname en waterverlies minimaal.
Twee leuke artikelen:
Science Alert : Turns Out To Be A Secret Ingredient Behind A Camel’s Ability To Survive
Latestly.com : Know Amazing Facts About Camels That Will Surprise You
DE KAMEEL
“We slaan voeding op voor ons lichaam en voor onze geest. Dit gebruiken we wanneer we dat nodig hebben”
SCHATBEWAARDER
De Kameel gaat zuinig om met zijn schatten: het schaarse water en voedsel in de Woestijn. Hij kan in 1 keer wel 100 liter drinken en daarop in hitte weken overleven. Hij zweet nauwelijks, heeft droge poep en plast in barre tijden maar ½ liter per dag. Het voedsel zit als vet in zijn bult(en).
Men zegt ook dat Kamelen elkaar verhalen doorgeven die hun ziel te voeden…
Zien zij dan niet naar de kamelen hoe zij geschapen zijn – Koran
Met dank aan:
♥ Alle Kamelen, die mij altijd toestaan hen te observeren
♥ De Muzayna Bedoeïenen, m.n. de ouderen en hun kennis
♥ Dierenarts Mohammed Abdelhay Elsayed
Er zijn natuurlijk nog veel meer Kamelen Wetenswaardigheden die ik je graag vertel! Mail gerust of nog beter: kom ze ontdekken op een tocht nomadisch reizen met kamelen via DesertJoy!